top of page

Μικρασιατική Καταστροφή

   Με τον όρο Μικρασιατική Καταστροφή εννοούμε κυρίως την τελευταία φάση της Μικρασιατικής εκστρατείας και συγκεγκριμένα την τελική έκβαση του ελληνοτουρκικού πολέμου κατά τα έτη 1919-1922. Η καταστροφή της Σμύρνης είχε ως αποτέλεσμα το οριστικό τέλος της μακραίωνης παρουσίας του ελληνικού στοιχείου στην περιοχή της Μικράς Ασίας και του Πόντου.

  Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπομνήματος που έδωσε ο Ελευθέριος Βενιζέλος στη Συνδιάσκεψη της Ειρήνης του Παρισιού, στην ευρύτερη περιοχή της Μικράς Ασίας ζούσαν 1.694.000 Έλληνες. Στην περιοχή της Κωνσταντινούπολης και της Θράκης 731.000, στην Τραπεζούντα 350.000 και στα Άδανα 70.000. Οι 2.845.000 Έλληνες αν και αναλογικά αποτελούσαν μικρό κομμάτι του πληθυσμού (περίπου 20%) είχαν καταφέρει να κυριαρχήσουν οικονομικά κατέχοντας μεγάλο μέρος του εμπορίου και της βιομηχανίας, ενώ παράλληλα διατήρησαν την πολιτιστική τους ταυτότητα. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στη Μικρά Ασία (Ιωνία, Πόντος, Καππαδοκία) υπήρχαν 2.177 ελληνικά σχολεία με 177.505 μαθητές και 4.596 δασκάλους, καθώς και 2.232 εκκλησίες.

   Ο απολογισμός των θυμάτων της Μικρασιατικής εκστρατείας είναι πραγματικά τραγικός. Οι αριθμοί μέχρι και σήμερα δεν μπορεί να είναι ακριβείς. Οι απώλειες του ελληνικού στρατού υπολογίζονται σε πάνω από 25.000 νεκρούς και τραυματίες. Όσον αφορά τον ντόπιο πληθυσμό των προαναφερθέντων περιοχών πάνω από 1.500.000 Έλληνες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις προγονικές τους εστίες και ήρθαν πρόσφυγες στην Ελλάδα, αφήνωντας πίσω τους τουλάχιστον 600.000 νεκρούς. 

   Στα παραπάνω πρέπει να συνυπολογίσουμε και τα περίφημα "τάγματα εργασίας", τα λεγόμενα στα τούρκικα αμελέ ταμπουρού, στα οποία στέλνονταν οι Έλληνες αιχμάλωτοι με τον αριθμό των ανθρώπων που χάθηκαν σ' αυτά να παραμένει ανυπολόγιστος.

Η Σμύρνη παραδομένη στις φλόγες

Πολλοί πέφτουν στη θάλασσα και πνίγονται μέσα στον πανικό

Η αιχμαλωσία και η οδήγηση στα τάγματα εργασίας 

   Ανάμεσα στα χιλιάδες θύματα ήταν και ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος. Σπουδαία προσωπικότητα και φωτισμένος ιεράρχης προσωποποιούσε τα όνειρα και τις φιλοδοξίες για απελευθέρωση όλων των Ελλήνων της Μικράς Ασίας. Υπήρξε  άνθρωπος των έργων μολονότι οι "πύρινοι" λόγοι του ξεσήκωναν τα πλήθη. Προς τιμή του δε δέχθηκε την έξοδο διαφυγής που του πρότεινε ο καθολικός Πατριάρχης της Γαλλικής Εκκλησίας και δείχνοντας το μεγαλείο του έμεινε με το ποίμνιό του ως το τέλος. Παραδόθηκε στο οργισμένο τουρκικό πλήθος από τον ορκισμένο εχθρό του Νουρεντίν πασά, ενέργεια που θυμίζει περισσότερο πρακτικές μεσαιωνικού τύπου. Ο μαρτυρικός του θάνατος τον κατατάσσει στους ήρωες της Μικράς Ασίας, ενώ η Ορθόδοξη Ελληνική Εκκλησία τον ανακήρυξε Άγιο και Εθνομάρτυρα. 

 

 

 

Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος

bottom of page